Na tym etapie skup się przede wszystkim na minimalizacji zużycia zasobów, wyborze zrównoważonych środków transportu i edukacji wewnątrz instytucji. 

Głównym celem na tym etapie są praktyki oszczędnościowe w korzystaniu z wody, urządzeń ciepłowniczych, chłodniczych i elektrycznych

Ekologiczne rozwiązania pozwalają ograniczyć zużycie energii, zmniejszyć emisję dwutlenku węgla oraz ilość odpadów poprzez wybór odpowiednich sprzętów i ich recykling. Technologie cyfrowe odpowiadają za podobną ilość globalnego CO₂ co przemysł lotniczy. Za Internetem stoi fizyczna infrastruktura działająca 24/7, która zasilana jest elektrycznością pochodzącą z paliw kopalnych. Najłatwiejsze do wprowadzenia działania prośrodowiskowe obejmują przede wszystkim: ekologię informacji, odpowiednia standardy związane z obsługą e-maili oraz właściwą utylizację sprzętu.

Jeśli jesteśmy zarządcą zielonego terenu warto zwrócić uwagę w jaki sposób jest ona pielęgnowana oraz w jaki sposób pielęgnują ją nasi sąsiedzi. We wszystkich działaniach ekosystemowych warto zwracać uwagę na to, co dzieje się obok nas, by wspomagać zmianę całościowo i rozszerzać obszar siedlisk dla zwierząt w mieście.
Pierwszym krokiem byłoby po prostu zaniechanie niekorzystnych działań, tj. usuwanie opadłych liści i drobnych gałęzi, czy nadmierne koszenie trawy.

Dobre sąsiedztwo to szczególnie celny temat pomagający w odnajdywaniu i rozwijaniu działań na rzecz klimatu. Dzieje się tak po części dlatego, że wiele instytucji realizuje projekty mające na celu rozwijanie lokalnych i sąsiedzkich partnerstw. Również w licznych programach na stałe pojawiły się elementy podejmowania działań w najbliższym otoczeniu. Coraz więcej instytucji zapewnia wspólną zieloną przestrzeń dla sąsiadów przy swoich budynkach. Dbamy też o świat przyrodniczy: pojawiają się łąki kwietne, ogrody społeczne i ule dla miejskich pszczół. Dodanie do tych doświadczeń tła działalności ekologicznej nie będzie więc trudne, może natomiast pogłębić znaczenie tych aktywności. Można też spróbować wpleść je w pozostałe elementy programów instytucji.

Podejmowanie tematu pracowniczek i pracowników – a ściślej rzecz ujmując: praw pracowniczych – w kontekście zmian klimatycznych i kryzysu ekologicznego może budzić pewne zdziwienie. Jednak zmiana idąca za pojęciem ekologizacji nie może pominąć spraw dotyczących osób zatrudnionych w instytucjach kultury. Reguły maksymalnej eksploatacji zasobów z nastawieniem na zysk funkcjonują w każdym sektorze, także w kulturze – i również tu wymagają rewizji.
Eksploatacja, hierarchizacja, nierówność, dyskryminacja, wyzysk – to słowa znane nam z obowiązującego sytemu gospodarczego, w który uwikłany jest świat przyrody. Przenoszą się one niestety także do świata relacji społecznych. Wprowadzając więc zmiany w sposobie funkcjonowania instytucji kultury, nie można ominąć autorefleksji na temat warunków, jakie panują wewnątrz niej. To podstawowy organizm, o którego dobrostan należy dbać i za który wspólnie musimy wziąć odpowiedzialność.

Rozejrzyj się wśród koleżanek i kolegów z pracy – z pewnością znajdziesz sprzymierzeńców w sprawie ekologizacji instytucji kultury. Powołaj oddolnie zespół osób bądź przedstaw ten pomysł kadrze kierowniczej. Wzajemnie będziecie się motywować do działania.

Pierwszy krok to rewizja dotychczasowego planowania produkcji i użytkowania materiałów. Zastanów się, w jaki sposób możesz ograniczyć zamawianie i produkowanie nowych rzeczy, jak możesz wykorzystać posiadane już zasoby i zadbać o ich wielorazowy użytek, jak je przetworzyć, jakich pułapek produkcyjnych i jakich produktów unikać, by nie wytwarzać zbędnych śmieci. Przejście w świadomy sposób przez etap decyzyjny to klucz do dalszych etapów zrównoważonej produkcji.

Celem jest ograniczenie emisyjności wydarzenia. Istnieje wiele możliwych pól działania, dlatego wydaje się, że zrównoważona produkcja wydarzeń jest trudna i złożona. Tak naprawdę jednak większość rozwiązań to rzeczy proste, polegające na zmianie naszych nawyków i zwiększaniu świadomości na temat wpływu na środowisko, a co za tym idzie – na podejmowaniu zrównoważonych decyzji. Rozległość tematu nie oznacza, że wszystkie zmiany wymagają perfekcyjnego wprowadzenia „od zaraz”. Zacznij od tych, na które masz bezpośredni wpływ, a następnie sukcesywnie wdrażaj kolejne, w tym te, które wymagają szerszych ustaleń, np. w całej instytucji.

W tym kroku działania są nakierowane głównie na rewizję dotychczasowych sposobów komunikacji i promocji oraz próbę ich zrównoważenia. Powinniśmy zastanowić się nad dostosowaniem skali promocji do poszczególnych projektów, tak aby uniknąć wytwarzania niepotrzebnych druków czy gadżetów lub inwestowania czasu i zasobów w te kanały, które z jakiegoś powodu się nie sprawdziły. Ważnym aspektem jest tu również wprowadzenie zrównoważonej polityki druków. Można rozważyć alternatywne rozwiązania, takie jak komunikacja cyfrowa. Zwracajmy także uwagę na posiadane już zasoby materiałowe, by systematycznie je użytkować i przetwarzać, a także na zasoby wynikające z najbliższego sąsiedztwa. Na tym etapie warto również zastanowić się nad językiem, którego używamy w standardowej komunikacji – powinien on być przystępny i mieć charakter włączający.

Na tym etapie instytucja może przeprowadzić analizę dobrych praktyk oraz pomysłów z pomocą pracowniczek i pracowników.

Na pierwszym etapie ważna jest ocena aktualnej sytuacji w instytucji, czyli odpowiedź na pytanie: w jakich ilościach zużywane są zasoby. Na początku warto wybrać obszary, które łatwo poddać monitoringowi, takie jak zużycie energii, wody, papieru czy paliwa w samochodach służbowych. Potrzebne informacje znajdziesz na licznikach albo fakturach.

Najpierw dokonaj rozpoznania potrzeb własnej organizacji oraz doceń swoje zasoby – przede wszystkim ludzkie (i związane z tym kompetencje), ale też te materialne czy prawne. Zmapuj lokalne otoczenie. Porozmawiaj z innymi osobami i instytucjami o wspólnych potrzebach i problemach. Być może okaże się, że na ten moment niemożliwe jest zawiązanie współpracy instytucjonalnej, natomiast można to zrobić na poziomie współpracy konkretnych ludzi. Dobrze jest zaczynać od mniejszej inicjatywy i rozwijać ją z kolejnymi dołączającymi osobami i organizacjami.

Daj sobie czas na refleksję. Etap projektowania i planowania jest niezwykle istotny – to wtedy decydujesz o wielu rozwiązaniach, które będą kształtowały charakter Twoich inicjatyw. Zastanów się, na ile będą przyjazne dla środowiska – zarówno tego naturalnego, jak i środowiska pracy. Przyjrzyj się kontekstom tworzącym bazę dla programu ekologizacji instytucji kultury: otaczającej nas nadprodukcji, koncepcji postwzrostu, idei feministycznej instytucji kultury i kolektywów troski. Dokonana na tym etapie krytyczna autodiagnoza może Ci pomóc w przemodelowaniu dotychczasowych wzorców i wprowadzeniu alternatywnych scenariuszy działania.

Odpowiedzialna społecznie i ekologicznie instytucja kultury stara się nie zwiększać popytu na towary i usługi, by napędzać rynek, oraz świadomie dobiera partnerów gospodarczych i biznesowych. Na tym właśnie polega ekoetyka współpracy.

Klimatyczny Stan Wyjątkowy to moment, gdy konieczna jest edukacja i praca na rzecz rozwoju świadomości proekologicznej wewnątrz i na zewnątrz instytucji. Uwzględniaj środki finansowe na takie działania w budżetach prowadzonych projektów. Pamiętaj, że kluczem do zrównoważonego budżetu jest odpowiednie planowanie.

Mapowanie zachodzącym zmian i aktualnych potrzeb powinno zachodzić na kilku poziomach: zarówno tych podejmowanych wewnątrz instytucji, polegających na praktykach i potrzebach poszczególnych pracowniczek i pracowników, jak i tych na zewnątrz, na które instytucja może odpowiedzieć. Chodzi tu o globalne wyzwania dotyczące skutków zmian klimatycznych i kryzysy ekologiczne. W pierwszym kroku najlepiej jest zadbać o proces nienachalnej edukacji, czyli takiej, która będzie zintegrowana z funkcjonowaniem instytucji.