Na tym etapie wspieraj zachowania ekologiczne, organizując zielone przetargi z kryterium środowiskowym, promując spółdzielczość oraz kupując ekologiczne usługi i produkty. Pozwala to na ograniczenie śladu węglowego instytucji poprzez wpływ na łańcuch dostaw. Przygotowując Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), warto rozważyć wpisanie takich punktów jak: potwierdzenie złożenia sprawozdań środowiskowych, wykorzystywanie materiałów z recyklingu i/lub ekologicznych, kryteria środowiskowe (np. w jaki sposób firma zmniejsza ślad środowiskowy), bieżące śledzenie rozwiązań zrównoważonych i niezwłoczne informowanie klienta o ich wdrożeniu. Podczas opracowywania SIWZ należy także zwrócić uwagę na inne cele związane ze zrównoważonym rozwojem – np.: stabilność zatrudnienia w firmie (umowy o pracę) czy zapewnianie równych szans (opis zespołu, polityka wynagrodzeń). Przykład takiego przetargu przeprowadzonego przez Zachętę znajdziesz tutaj.

Na tym etapie rozważ podpisanie umowy z zielonym dostawcą energii oraz zakup odpowiedniego wyposażenia budynku, czyli urządzeń energooszczędnych i zmniejszających zużycie wody.

Głównym celem jest obniżenie poboru energii elektrycznej poprzez konsolidację serwerów oraz używanie energooszczędnego sprzętu elektronicznego.

Wspieranie lokalnych ekosystemów przyrodniczych (zieleńce, skwery, parki) czy tworzenie nowych (ogrody społecznościowe, ogrody permakulturowe) wymagają czasu (długość cykli rozwojowych roślin) oraz zaangażowania. Przy bardziej zaawansowanych działaniach korzystaj z fachowej wiedzy i doświadczenia botaników(-czek). Korzystaj z porad dostępnych na stronach internetowych organizacji promujących zieleń w mieście, takich jak Fundacja Sendzimira, inicjatywa Bujna Warszawa czy lokalne Zarządy Zieleni lub Wydziały Ochrony Środowiska.
Wspólnotowe działania ogrodnicze to doskonałe narzędzie aktywizacji, wspierania, motywowania, edukacji i uwrażliwiania różnego rodzaju grup odbiorców, ale też samych pracowniczek i pracowników.

Kiedy zobaczysz, jak wiele elementów składa się na pojęcie dobrego i ekologicznego sąsiedztwa, oraz określisz, jakie działania chcesz podjąć, z kim i jakich użyć narzędzi, zastanów się, jak o nich opowiadać. Pamiętaj, że instytucja kultury jest platformą wiedzy. Dbaj o komunikowanie faktów, opowiadaj, dlaczego wchodzisz we współpracę z lokalnymi działaczami i działaczkami albo firmami, dlaczego zajmujesz się lokalną przyrodą. Dysponujesz szeregiem narzędzi – takich jak: kampanie w mediach społecznościowych, newsletter, dystrybucja plakatów na klatkach budynków mieszkalnych. A może w realizowanych już programach instytucji jest miejsce na lokalne i ekologiczne współprace? Żeby zaangażować lokalne i środowiskowe obszary oraz społeczność, nie musisz przecież tworzyć specjalnych, oddzielnych projektów. W prowadzeniu researchu mogą Ci pomagać lokalni działacze i działaczki, młodzież czy seniorzy i seniorki. Czasem wystarczy lekko „rozszczelnić” własne schematy, by zadbać o stałe miejsce tych tematów w programie instytucji, w której pracujesz.

Przeprowadzenie analizy form zatrudnienia, zbadanie potrzeb zespołu, zorganizowanie bezpiecznego procesu grupowej refleksji o wartościach, wokół których budowany jest zespół, o atmosferze i szczerych uczuciach, które towarzyszą pracy i wzajemnym relacjom – wszystko to pozwoli przystąpić do kolejnych kroków dbania o stan instytucji od wewnątrz. Ważne jest zwrócenie uwagi także na samo miejsce pracy: czy instytucja zapewnia wystarczający dostęp do pomieszczeń socjalnych, szatni, światła naturalnego?

Na tym etapie zielony zespół jest w stanie dokonać bardziej wnikliwej obserwacji i analizy funkcjonowania instytucji oraz zaproponować dyrekcji takie rekomendacje czy rozwiązania, których wprowadzenie wymaga więcej czasu i nakładów finansowych (zobacz: BUDYNEK). Zmiana wewnątrz instytucji będzie implikować też zmianę wobec jej otoczenia społecznego i przyrodniczego. Na tym etapie warto formułować dalekosiężne cele – za rok, dwa, pięć lat. Niejednokrotnie obserwacje i rekomendacje zielonego zespołu mogą być równie cenne, jak wymagający większego zaangażowania – także finansowego – audyt (zobacz: AUDYT).

Zapoznaj się z ideą gospodarki zamkniętego obiegu i wynikającej zeń filozofii zrównoważonego projektowania. Testowanie tego modelu w praktyce i stopniowe wdrażanie jego założeń warto zacząć już teraz, mapując kolejne możliwości. Założenia „zamkniętego obiegu” dotyczą jednak holistycznej zmiany, przemodelowania całego procesu produkcji i konsumpcji. Jest to proces trudny i długofalowy. Sprawdź, co udało się zrobić w tej dziedzinie innym oraz co i w jakim zakresie uda się wdrożyć Tobie. Wiedza buduje się tu na wspólnym poszerzaniu i pogłębianiu możliwych praktyk.

W tym kroku warto zadbać o pogłębienie rozwiązań dotyczących serwowania ekologicznego cateringu. Jeśli pracujesz w instytucji kultury, uczynienie tego stałą praktyką, nie zaś incydentalnym wyborem organizatora czy organizatorki wydarzenia, może wymagać dłuższego procesu – ze względu na konieczne ustalenia z zespołem oraz aspekty formalne. Na tym etapie warto również zebrać dane, które pozwolą oszacować ślad węglowy realizowanego przez Ciebie wydarzenia, tak aby kolejne inicjatywy planować jeszcze świadomiej.

To etap wypracowania spójnego przekazu komunikacyjnego wokół podejmowanych przez Twoją organizację proekologicznych zmian. Zastanów się, w jaki sposób chcesz kształtować dyskusję wokół kryzysu klimatycznego, jakich strategii narracyjnych będziesz używać, by dotrzeć z tym tematem również do osób mniej zainteresowanych.

Na własną rękę możesz przeanalizować aktualną sytuację dotyczącą zużycia różnych zasobów i zastanowić się, jak można byłoby je ograniczyć. Innym sposobem jest wpływanie na łańcuch dostaw poprzez zrównoważone zakupy czy też przetargi z kryterium środowiskowym. Warto się także przyjrzeć nawykom pracowników i pracowniczek, a następnie – poprzez edukację oraz wspólne wypracowanie nowych zasad – przekształcić je w bardziej ekologiczne. 
Na tym etapie przyda się też opinia ekspertów i ekspertek. Możesz rozwijać swoją wiedzę na temat wpływu organizacji na środowisko, ale jeżeli nie będziesz miał(a) świadomości, że jakąś kwestię warto wziąć pod uwagę, to tego nie zrobisz. Jeśli dysponujesz odpowiednimi środkami finansowymi, zatrudnij firmę zewnętrzną do przeprowadzenia audytu. Zakres i typ audytu dobierz do swoich potrzeb, zasobów (czas, kadry) oraz środków finansowych. Poniżej wymieniliśmy przykładowe typy audytów związanych z proekologiczną zmianą w instytucji.

Kolejnym krokiem może być wyznaczenie limitów zużycia określonych zasobów. Najprościej monitorować zużycie energii, wody czy choćby papieru (potrzebne informacje znajdziesz na licznikach albo fakturach). W instytucjach, w których korzysta się z samochodów służbowych, warto monitorować, ile schodzi na to paliwa.

Partnerstwa i koalicje możesz zawierać wokół działań w obszarze kultury, ale też szerzej – z sąsiadami pozainstytucjonalnymi, mieszkankami i mieszkańcami, ruchami nieformalnymi. Wzajemnie możecie wiele się od siebie nauczyć, także w różnorodnym podejściu do rozwiązywania problemów. Możecie też wspólnie zarządzać terenem lub projektem społeczno-kulturowym. W końcu możecie także po prostu dzielić się zasobami materialnymi – wypożyczać sprzęt multimedialny czy ruchomą architekturę.

Zadbawszy o procesy przygotowawcze i o to, by nasza inicjatywa była elementem szerszego programu ekologizacji, zbliżamy się do momentu spotkania z publicznością. Zanim jednak to się stanie, zapoznaj się z dostępnymi danymi na temat świadomości ekologicznej. Uwzględniając te informacje, spróbuj doprecyzować cele i kierunki swoich inicjatyw. Działania skierowane do publiczności mogą mieć różnorodny charakter i skalę – od pojedynczych warsztatów edukacyjnych, cykli spotkań i dyskusji, przez długofalowe projekty partycypacyjne czy złożone współprace transgraniczne. Mogą też odnosić się do wielu aspektów – od wykorzystywania naturalnych surowców i prostych metod ograniczania zużycia zasobów, przez pogłębioną współpracę ze społecznością lokalną i wspólną pracę na rzecz lokalnych ekosystemów, aż po działania spekulatywne, uruchamiające wyobraźnię i tworzące wizje jutra. Poznaj profil swojej publiczności, co pozwoli Ci wskazać istotne kierunki programowania i najbardziej adekwatny język dialogu.

Wprowadzaj społecznie i ekologicznie odpowiedzialną etykę współpracy, korzystając z dobrych praktyk i regulacji zawartych w tzw. zielonych przetargach. Prawo europejskie coraz bardziej sprzyja podejmowaniu odpowiedzialnych ekologicznie decyzji.

Wiedza o kryzysie ekologicznym i klimatycznym obliguje zespół isntytucji do odważnego przyjrzenia się, z jakich źródeł finansowych korzystacie. Sprzeciwiając się relacjom gospodarczym nastawionym wyłącznie na ekspansywną eksplorację zasobów i wąsko pojęty zysk, należy zrewidować praktyki finansowe, jakie uznaje się często za „zwyczajowe”.

Kiedy ustalisz z zespołem rekomendacje i potrzeby co do teraźniejszej i przyszłej roli oraz misji instytucji, nadchodzi czas, by rzetelnie spojrzeć na cały jej organizm. To moment na tworzenie rozwiązań systemowych dla wewnętrznej pracy i sieci wzajemnego wsparcia z innymi podmiotami wdrażającymi zmiany w sposobie organizacji pracy, na określanie szerszego wpływu. Najlepiej, jeśli będziesz to robić w specjalnie powołanej do tego zadania otwartej grupie roboczej.